Hà thủ ô là một loại dược liệu có tác dụng điều trị tốt cho sức khỏe, tuy nhiên để tận dụng được tối đa hiệu quả của nó, việc chế biến đúng cách là rất quan trọng. Dưới đây là 7 cách chế biến hà thủ ô đúng chuẩn để mang lại tác dụng điều trị tốt nhất:
Chế biến củ hà thủ ô
Củ hà thủ ô là bộ phận chính được sử dụng làm thuốc và có chứa nhiều thành phần dược liệu quan trọng. Dưới đây là một số cách chế biến củ hà thủ ô đúng chuẩn mà bạn có thể tham khảo:
Cách chế biến theo Dược điển Việt Nam
Cách chế biến này là cách truyền thống, sử dụng phương pháp cửu chưng cửu sái (hầm hoặc hấp chín lần). Cách làm như sau:
Bước 1: Chuẩn bị
- Chuẩn bị đỗ đen và hà thủ ô với tỉ lệ 50:50.
- Ngâm đỗ đen trong nước khoảng 30 phút để loại bỏ hạt lép, kém chất lượng.
- Rửa sạch hà thủ ô, cạo vỏ, ngâm nước vo gạo khoảng 1 ngày 1 đêm.
Bước 2: Tiến hành hấp cùng đỗ đen
- Xếp hà thủ ô và đỗ đen vào nồi hấp theo từng lớp xen kẽ nhau.
- Đặt nồi hấp lên bếp và hấp trong một thời gian nhất định.
- Sau khi hấp, vớt hà thủ ô ra để phơi nắng hoặc sấy khô.
Sau quá trình chưng và phơi 9 lần, hà thủ ô sẽ có màu sậm hơn và chất lượng dược tính cao hơn ban đầu.
Phương pháp chế rượu trong Trung y
Chế biến hà thủ ô bằng rượu là một phương pháp truyền thống. Rượu có tác dụng hòa tan các chất hữu cơ trong thuốc, giúp tăng hiệu quả điều trị. Cách chế biến như sau:
-
Chuẩn bị:
- Hà thủ ô đỏ khô khoảng 1kg.
- Đường phèn 0,5kg.
- Rượu trắng 3-4 lít.
-
Cách ngâm rượu:
- Rửa sạch hà thủ ô và cắt miếng nhỏ.
- Cho hà thủ ô vào chậu sành và đổ rượu đã chuẩn bị vào.
- Ngâm qua đêm theo tỉ lệ 10kg hà thủ ô với 3 lít rượu.
- Sau khi ngâm, lấy hà thủ ô ra phơi hoặc sấy khô để sử dụng dần.
Cách chế biến bột hà thủ ô
Chế biến hà thủ ô thành bột là cách đơn giản và dễ thực hiện tại nhà. Cách chế biến như sau:
-
Chuẩn bị:
- Hà thủ ô đỏ tươi hoặc khô: 1kg.
- Đỗ đen: 2kg.
-
Cách chế biến:
- Rửa sạch đỗ đen và ninh lấy khoảng 1,5 lít nước.
- Rửa sạch củ hà thủ ô và cho vào nồi ninh cùng với nước đỗ đen.
- Ninh thuốc bằng lửa nhỏ trong khoảng 1 ngày.
- Sau đó, phơi hoặc sấy khô hà thủ ô và nghiền thành bột để bảo quản và sử dụng dần.
Cách chế biến hà thủ ô dạng viên hoàn
Việc chế biến hà thủ ô thành viên hoàn giúp tăng công dụng của dược liệu và bảo quản trong thời gian dài. Cách chế biến như sau:
-
Chuẩn bị:
- Hà thủ ô đỏ: 1,8kg.
- Ngưu tất: 0,6kg.
- Đỗ đen: 2kg.
-
Cách chế biến:
- Rửa sạch hà thủ ô và ngưu tất, sau đó thái miếng mỏng và trộn đều.
- Chuẩn bị 2kg đỗ đen sạch và loại bỏ hạt kém chất lượng.
- Cho thuốc và đỗ đen vào chõ xen kẽ nhau.
- Đun thuốc đến khi chín, sau đó phơi khô và nghiền thành bột.
- Trộn bột thuốc với thịt đại tạo và mật ong để làm viên nhỏ.
- Đặt viên thuốc trong lọ thủy tinh hoặc lọ nhựa kín để bảo quản.
Cách chế biến hà thủ ô hiện đại
Cách chế biến này đơn giản và phổ biến hiện nay. Cách làm như sau:
- Chuẩn bị đỗ đen và đun sôi đỗ đen trong vòng 4 tiếng.
- Đổ nước ra và thêm nước vào bã đỗ đen để đun tiếp trong 3 giờ.
- Trộn nước đun lần 1 và 2 với nhau, sau đó đun hà thủ ô trong vài giờ.
- Vớt hà thủ ô ra để phơi hoặc sấy khô.
Với cách này, mỗi 10kg đỗ đen sẽ chế biến được 100kg hà thủ ô.
Cách chế biến lá hà thủ ô
Ngoài củ, lá hà thủ ô cũng có tác dụng dược lý cao, đặc biệt trong việc chữa chứng lở ngứa da. Dưới đây là cách chế biến lá hà thủ ô:
Dùng lá tươi
- Dùng lá tươi để đun nước tắm hàng ngày.
- Lấy thân và cành của cây để đun nước tắm hàng ngày.
- Có thể nấu lá hà thủ ô với lá ngải cứu để trị mẩn ngứa và mụn nhọt trên da.
Dùng lá khô
- Chế biến lá thành dạng khô để sử dụng khi không có lá tươi.
- Rửa sạch lá và cắt nhỏ, sau đó phơi hoặc sấy khô.
- Bảo quản lá ở nơi kín gió, không bị ẩm mốc và mối mọt.
- Khi sử dụng, đun lá khô cùng nước để tắm.
Lưu ý khi chế biến và sử dụng hà thủ ô
- Bảo quản hà thủ ô đúng cách để tránh mốc và hư hỏng. Đặc biệt, tránh để thuốc ở môi trường ẩm thấp.
- Sử dụng lọ thủy tinh hoặc lọ sứ để bảo quản hà thủ ô, đậy kín và để nơi không ánh nắng trực tiếp.
- Sử dụng đúng liều lượng hà thủ ô và tìm hiểu ý kiến của chuyên gia trước khi dùng.
- Hạn chế sử dụng hà thủ ô tươi, đặc biệt khi đói.
- Tìm hiểu kỹ trước khi sử dụng hà thủ ô, vì không phải ai cũng có thể sử dụng được.
Trên đây là 7 cách chế biến hà thủ ô đúng chuẩn để tận dụng tối đa tác dụng của loại dược liệu quý giá này. Hãy áp dụng và thực hiện đúng cách để mang lại sức khỏe và hiệu quả điều trị tốt nhất. Để thuận tiện, bạn cũng có thể mua hà thủ ô chất lượng tốt tại www.lrc-hueuni.edu.vn.
