Y học cổ truyền Trung Quốc xem câu đằng như một vị thuốc quý trong các bài thuốc chữa chứng rối loạn chức năng thần kinh. Nhưng liệu cây câu đằng có tác dụng như thế nào trong y học hiện đại? Hãy cùng tìm hiểu thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây!
Tìm hiểu về cây câu đằng
Câu đằng, còn được gọi là gai móc câu, thuần câu câu, là một loại thảo dược có nhiều công dụng. Cây câu đằng thuộc họ Thiến thảo và có tên khoa học là Uncaria sp. (Uncaria rhynchophylla).
Mô tả cây câu đằng:
- Cây câu đằng là loại cây leo với cành non có rãnh dọc thiết diện vuông góc, màu xanh nhạt. Khi già, cây có màu xám đen.
- Cuống lá ngắn, mọc đối, có lá kèm, ở kẽ lá có gai nhỏ mọc cong xuống dưới.
- Hoa mọc thành cụm, hình cầu, mọc thành từng chùm hoặc đơn độc ở vùng đầu cành, kẽ lá,…
- Quả nang dài và dẹt, có chứa nhiều hạt có cánh.
Khu vực phân bố:
- Câu đằng thường phân bố và tập trung chủ yếu ở những vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới như Ấn Độ, Malaysia, Việt Nam,…
- Tại Việt Nam, cây câu đằng phân bố rải rác tại các tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Yên Bái và một số vùng thượng du.
Đặc điểm dược liệu câu đằng
Bộ phận dùng làm dược liệu:
Bộ phận được sử dụng để làm vị thuốc phổ biến nhất của câu đằng đó là đoạn thân, cành có mấu gai ở kẽ lá hoặc phần gai cong như lưỡi câu.
Thu hái – Sơ chế:
- Câu đằng thường được thu hoạch quanh năm, nhưng tháng 7 – 8 là mùa chính. Bởi vì, lúc này các bộ phận gai đã đủ già.
- Sau khi thu hoạch, câu đằng được đem chặt lấy các đoạn có móc câu, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô.
Bào chế:
- Câu đằng có thể được sấy khô, thái nhỏ, không sao tẩm, dùng để sắc với nước.
- Hoặc câu đằng có thể được tán thành bột mịn để làm hoàn tán.
Thành phần hóa học của câu đằng
Trong câu đằng có chứa thành phần chính là Alcaloid. Rhynchophyllin và isorhynchophuyllin là hai chất chính chiếm khoảng 28,9% trong thành phần Alcaloid của câu đằng. Ngoài ra, Alcaloid còn được phân bố ở một số bộ phận khác như thân, lá, móc câu, vỏ, thân, cành,…
Tác dụng và cách sử dụng câu đằng
Câu đằng có nhiều tác dụng trong y học, bao gồm:
- Tác dụng hạ áp: Câu đằng có tác dụng hạ áp, trì hoãn và kéo dài. Chất kiềm trong câu đằng là thành phần chính có tác dụng hạ áp cơ bản.
- Tác dụng an thần: Câu đằng có tác dụng an thần và có thể chống co giật trên động vật.
- Tác dụng ức chế cơ trơn: Câu đằng có khả năng ức chế cơ trơn của ruột, làm dịu cơn co thắt cơ trơn của phế quản.
Cách sử dụng và liều lượng:
- Câu đằng có thể sử dụng dưới dạng bột hoặc phơi khô, sắc lấy nước uống.
- Liều lượng khuyến cáo là khoảng 4-9g câu đằng/ngày và không nên lạm dụng.
- Không nên nấu câu đằng quá lâu, tránh làm mất tác dụng thực sự của câu đằng.
Cảnh báo và kiêng kỵ khi sử dụng câu đằng
Người không nên sử dụng câu đằng:
- Trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
- Người truyền máu.
- Người bị huyết áp thấp.
- Người đang điều trị và sử dụng các loại thuốc tân dược.
Tương tác thuốc:
Hiện chưa có nghiên cứu cụ thể nào về việc tương tác thuốc của câu đằng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và tính mạng, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của chuyên gia và sử dụng thuốc theo liều lượng quy định.
Lưu ý khi sử dụng câu đằng:
- Không nên sắc câu đằng quá lâu, tránh làm mất tác dụng thực sự của câu đằng.
- Sử dụng ấm sứ hoặc thủy tinh để sắc thuốc thay vì sử dụng đồ dùng kim loại.
- Không được tự ý kết hợp các vị thuốc hoặc kết hợp câu đằng với thuốc Tây.
Hy vọng những thông tin về cây câu đằng này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng và cách sử dụng của nó. Lưu ý rằng thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo và bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng câu đằng hoặc bất kỳ loại thuốc nào.
Hãy truy cập www.lrc-hueuni.edu.vn để tìm hiểu thêm thông tin về y học cổ truyền và sức khỏe!
