Tên khác
Còn được biết đến với các tên gọi thân thuộc như cây ngấy, ngấy chĩa lá, ngũ gia bì, đũm hương và cây tu hú.
Cây Đùm đũm
Rubus cochinchinenis Tratt., tên khoa học của Đùm đũm, thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae).
Mô tả:
Cây Đùm đũm mang nhiều cành, có thể vươn dài tới vài mét. Những cành này có lông và gai nhỏ, cong về phía gốc. Lá kép gồm 3-5 lá chét giữa lơn hơn, mép có răng cưa. Mặt trên lá nhẵn, mặt dưới có nhiều lông. Hoa mọc thành chuỗi nhỏ ở đầu cành hoặc kẽ lá. Quả Đùm đũm hình cầu và được bọc trong lá đài. Khi chín, quả có màu đỏ hoặc đen nhạt và có thể ăn được.
Phân bố:
Cây Đùm đũm mọc hoang ở khắp các vùng rừng núi của nước ta, thường được tìm thấy ven rừng hoặc nơi có ánh sáng tự nhiên.
Đùm đũm thông qua những thử nghiệm khác nhau có khả năng chống oxi hóa bởi vitamin C, flavonoid và axit ellagic. Axit ellagic có khả năng chống oxi hóa tương đương vitamin E, giúp chống lão hóa và ngăn ngừa bệnh tim mạch, đái tháo đường và ung thư.
Vị thuốc Đùm đũm
Tính vị – Công dụng
Toàn cây Đùm đũm đều có thể được sử dụng làm thuốc. Lá có vị se, hoạt huyết, thanh nhiệt, tán ứ và tiêu viêm. Quả có vị ngọt nhạt, tính bình, giúp bổ can thận, giữ tinh khí, cường dương và tăng sức.
Cành lá già khi phơi khô có thể nấu nước uống thay thế cho chè để dễ tiêu hóa. Quả Đùm đũm được sử dụng để điều trị đau thận hư, tinh yếu, liệt dương, tiểu són, tiểu không tự chủ, hoạt tinh và di tinh.
Liều dùng:
Sử dụng 20-30g sắc uống.
Ứng dụng lâm sàng của vị thuốc Đùm đũm
Trị sạn thận:
Đùm đũm có khả năng giảm lượng canxi trong nước tiểu, giúp chống sạn thận.
Chống ốm nghén:
Đùm đũm được truyền thống sử dụng trong việc giảm triệu chứng ốm nghén ở phụ nữ. Tuy nhiên, chưa có công bố thử nghiệm về tác hại của Đùm đũm đối với thai nhi, vì vậy cần thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ mang thai.
Trị viêm gan mạn tính, sưng gan, viêm tuyến vú:
Sử dụng 30-40g cành lá Đùm đũm kết hợp với cây ô rô và mộc thông, mỗi loại 15-20g, sau đó nấu sắc uống.
Trị viêm gan cấp và mạn, viêm tuyến vú, viêm loét miệng:
Sử dụng 30g cành lá Đùm đũm kết hợp với ba kích và kim anh, mỗi loại 10-15g, rồi nấu sắc uống.
Đùm đũm – Tìm hiểu ngay tại www.lrc-hueuni.edu.vn
