Mô tả
Cây đuôi chồn quả đen là một loại cây nhỏ cao khoảng 1,5m, với thân hình trụ và lông ngắn. Lá của cây mọc so le và có hình trái xoan, dài khoảng 6-12cm, và rộng 3,5cm. Cụm hoa mọc ở ngọn thành chùm dạng bông, với hoa màu tím. Quả của cây có hình dạng đậu và màu đen bóng. Cây đuôi chồn quả đen thường ra hoa vào mùa hè, từ tháng 7 đến tháng 9.
Phân bố và sinh thái
Cây đuôi chồn quả đen phân bố rải rác khắp các tỉnh miền núi ở Việt Nam, từ độ cao khoảng 1.300m trở xuống. Ngoài Việt Nam, loài cây này cũng được tìm thấy ở nhiều nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Philippin. Cây đuôi chồn quả đen thích sự sáng và ẩm ướt, nhưng cũng có khả năng chịu hạn tốt. Loài cây này thường mọc lẫn trong các tràng cỏ cao, đồi cây bụi, rừng thứ sinh, rừng thông, bờ nương rẫy và thậm chí có thể thấy trong các lùm bụi quanh làng ở vùng trung du và đồng bằng. Đuôi chồn quả đen cũng có khả năng thích nghi trên nhiều loại đất, bao gồm cả những loại đất chua và nghèo dinh dưỡng.
Thành phần hóa học
Cây đuôi chồn quả đen chứa flavonoid glycosid, một hợp chất có tác dụng trong việc điều trị mụn.
Tính vị và công năng
Toàn cây đuôi chồn quả đen có vị ngọt và tính mát, với công năng tiêu viêm, cầm máu và sát trùng. Sách “Mân Nam dân gian thảo dược” ghi rằng cây đuôi chồn quả đen có công năng thanh nhiệt, giải độc, chỉ huyết và tiêu ung. Sách “Lĩnh Nam thảo dược chí” cũng ghi rằng cây đuôi chồn quả đen có công năng chi huyết, giải nhiệt và sát trùng.
Công dụng
Lá đuôi chồn quả đen có thể được sử dụng làm rau ăn. Toàn cây đuôi chồn quả đen được dùng để chữa cảm lạnh, ho, bệnh giun chỉ và sốt rét. Ngoài ra, cây còn được sử dụng trong trường hợp trẻ em biếng ăn và suy dinh dưỡng, viêm họng, tiểu tiện ra máu, và vết thương chảy máu. Liều dùng mỗi ngày là 30-50g toàn cây, sắc lấy nước uống. Ngoài ra, cây còn có thể được dùng bên ngoài để trị mụn nhọt và sưng đau.
Bài thuốc có đuôi chồn quả đen
Chữa mụn mủ, nốt sần (pimple) xuất hiện sau khi bị thuỷ đậu:
Lấy cụm hoa của cây đuôi chồn quả đen nghiền nát với dầu dừa, sau đó bôi lên chỗ bị tổn thương.
Chú ý: Phụ nữ mang thai không nên sử dụng đuôi chồn quả đen.
Nguồn: www.lrc-hueuni.edu.vn
