Nấm hương, loại nấm thơm ngon, có giá trị cao và được nhiều người yêu thích. Trong quá khứ, nấm hương thường chỉ được trồng để kinh doanh. Nhưng hiện nay, trồng nấm hương tại nhà đang trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Vậy cách trồng nấm hương có đơn giản không? Làm thế nào để trồng và chăm sóc cho nấm hương phát triển nhanh chóng và đạt chất lượng tốt? Để tìm hiểu các bí quyết này, hãy cùng tôi, Đặng Gia Trang, khám phá trong bài viết dưới đây nhé!
1/ Đặc điểm của nấm hương
Nấm hương là một loại nấm ăn, có tên khoa học là Lentinula edodes, xuất hiện chủ yếu ở khu vực Đông Á. Hình dáng của nấm hương giống một chiếc ô, có đường kính từ 4 – 10cm. Cuống nấm hương hình trụ, màu trắng, và nằm ở giữa tai nấm. Mặt trên của tai nấm có màu nâu, có nhiều vảy nhỏ màu trắng, còn mặt dưới có nhiều bản mỏng xếp lại. Thịt nấm hương màu trắng và có hương vị thơm ngon.
2/ Điều kiện sinh trưởng của nấm hương
- Độ ẩm: Nấm hương phát triển tốt trong điều kiện độ ẩm không khí khoảng 90%, và độ ẩm cơ chất khoảng 65 – 70%.
- Ánh sáng: Trong giai đoạn sợi nấm phát triển, nấm hương không cần ánh sáng. Tuy nhiên, khi đến giai đoạn hình thành thể quả, nấm hương cần ánh sáng khuếch tán.
- Nhiệt độ: Bào tử nấm hương nảy mầm ở nhiệt độ tốt nhất là từ 22 – 26 độ C. Sợi nấm phát triển ở nhiệt độ khoảng 24 – 26 độ C, và thể quả hình thành ở nhiệt độ khoảng 8 – 21 độ C.
- Độ pH: Nấm hương phát triển tốt ở độ pH trung tính, khoảng 5 – 6. Tuy nhiên, đối với giai đoạn hình thành thể quả, độ pH thích hợp là khoảng 3.5 – 4.5.
3/ Trồng nấm hương bằng mùn cưa
3.1 Xử lý mùn cưa trước khi trồng nấm hương
Mùn cưa để trồng nấm hương cần có độ ẩm khoảng 70%, không có tinh dầu, không bị mốc và không chứa hóa chất. Trước khi xử lý, cần ủ mùn cưa trong khoảng 4 – 6 ngày, và đảo một lần sau mỗi 2 – 3 ngày.
Việc xử lý mùn cưa trước khi trồng nấm hương rất quan trọng vì ảnh hưởng đến sự sống và chất lượng của nấm sau này. Chuẩn bị túi nilon chịu nhiệt, kích thước 25cm (chiều rộng) x 40cm (chiều dài). Sau khi ủ, trộn mùn cưa với 3% bột nhẹ CaCO3 hoặc 1,5% vôi bột, cho vào mỗi túi khoảng 1,5kg. Thắt cổ túi bằng ống nhựa và bông, sau đó thanh trùng túi mùn cưa bằng một trong hai cách sau:
- Sử dụng nồi Autoclave để hấp túi mùn cưa với nhiệt độ 121 độ C, trong khoảng 90 phút.
- Nếu trồng nấm hương với số lượng lớn, nên xây lò hoặc hấp trong thùng phuy: đặt đáy chảo ngang và quấn tôn xung quanh, sử dụng amiăng và bông thủy tinh để bảo ôn lớp tôn, sau đó xây gạch bọc bên ngoài. Xếp túi mùn cưa vào thùng hấp cách thủy khoảng 10 – 12 giờ sau khi đun sôi, với nhiệt độ 100 độ C. Nhiên liệu đốt có thể sử dụng than hoặc củi. Sau khi hoàn thành, lấy túi mùn cưa ra và đặt ở một nơi sạch sẽ cho đến khi nguội.
3.2 Cây giống
Cây giống nấm hương được lấy từ tủ cấy vô trùng sang túi mùn cưa đã được xử lý. Lưu ý rằng tỷ lệ mỗi túi là 2,5 – 3% so với lượng cây giống.
3.3 Ươm túi mùn cưa đã cấy giống và chăm sóc
Các túi mùn cưa đã cấy giống được chuyển vào nhà ươm thoáng mát, sạch sẽ, và không có ánh sáng. Nhà ươm cần được bố trí có nhiều tầng giàn, với khoảng cách 50cm giữa các tầng. Xếp các túi mùn cưa đã cấy giống lên từng tầng giàn với khoảng cách 7 – 10cm. Tiến hành ươm với nhiệt độ 24 – 26 độ C trong khoảng 60 – 70 ngày.
Một thời gian sau, sợi nấm sẽ phát triển và ngấm vào mùn cưa, hình thành màu trắng đồng nhất. Trong giai đoạn này, cần chú ý đến độ thông thoáng trong nhà ươm và phòng tránh chuột tấn công. Kiểm tra thường xuyên để loại bỏ các túi bị nhiễm bệnh, nhiễm khuẩn do nấm mốc.
3.4 Cách chăm sóc
Sau giai đoạn ươm, chuyển các túi đã có sợi nấm mọc kín đáy sang một phòng khác có ánh sáng, nhiệt độ khoảng 16 – 18 độ C, và độ ẩm không khí trên 80%. Tháo bỏ bông và mở miệng túi rộng ra, đều đặn tưới nước ở dạng phun sương khoảng 2 – 3 lần mỗi ngày. Sau khoảng 15 ngày, nấm hương sẽ phát triển và lớn dần, cần thay đổi nhiệt độ từ 13 – 25 độ C trong 8 – 12 tiếng để kích thích mạnh hơn quá trình hình thành thể quả.
3.5 Thu hoạch
Sau khoảng 4 – 5 tháng nuôi trồng và chăm sóc, bạn có thể thu hoạch nấm hương. Để đạt hiệu quả, cần tuân thủ kỹ thuật chăm sóc đúng cách. Mỗi lần thu hoạch có thể thu được từ 600 – 800g nấm hương mỗi túi. Nấm hương đã thu hoạch có thể sử dụng tươi hoặc sấy khô ở nhiệt độ 40 – 45 độ C. Nếu sấy khô, cần bảo quản trong túi nilon và buộc kín miệng để tránh nấm mốc.
4/ Trồng nấm hương bằng gỗ
4.1 Xử lý gỗ trước khi trồng nấm hương
Trước khi trồng nấm hương, cần chọn gỗ phù hợp, có thể là gỗ khô hoặc tươi. Lưu ý gỗ không có sự xâm nhập của côn trùng và không chứa tinh dầu. Một số loại gỗ trồng nấm hương hiệu quả bao gồm gỗ sồi, gỗ dẻ, gỗ sau sau,…
Thời điểm chặt gỗ để trồng nấm hương nên vào đầu xuân (tháng 4 dương lịch) hoặc mùa thu đông (tháng 10 – 11). Chọn những đoạn gỗ thẳng, sau đó cắt thành các khúc dài khoảng 1 – 1,2m và đường kính khoảng 5 – 20cm, sao cho lớp vỏ không bị xây xát.
Sau khi chặt gỗ, đặt gỗ ở một nơi thoáng mát và sạch sẽ. Rửa sạch gỗ sau khoảng 5 – 10 ngày, sau đó quét nước vôi đặc vào hai đầu khúc gỗ. Đục các lỗ trên gỗ với đường kính 1,5cm và sâu 3 – 4cm bằng khoan hoặc búa chuyên dụng. Các lỗ được đục cách nhau 15 – 20cm và mỗi hàng cách nhau 7 – 10cm.
4.2 Cây giống
Cây giống nấm hương cần được chọn cẩn thận, phải khỏe mạnh, không bị sâu bệnh và được bảo quản trong môi trường vô trùng. Có thể mua cây giống từ cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng và được tư vấn chi tiết.
4.3 Ươm
Sau khi chuẩn bị xong, tiến hành ươm giống nấm hương. Đặt giống nấm cận miệng lỗ trên gỗ, sau đó sử dụng phôi gỗ để đậy kín. Chú ý chia đều 3kg giống cho mỗi khúc gỗ. Sử dụng xi măng hòa cùng nước giống vữa trát tường để quét lên miệng nắp gỗ.
Sau đó, xếp gỗ thành đống cao khoảng 1,5cm, với khoảng cách 15 – 20cm từ mặt đất. Dùng bao tải gai phủ kín đống gỗ.
Trong giai đoạn ươm giống, chỉ cần tưới nước mỗi ngày, đảm bảo ướt đủ lớp bao tải. Cần lưu ý không tưới quá nhiều nước vào thân gỗ, để tránh sự thấm nước làm chết giống nấm. Hai tháng một lần, đảo đống gỗ và kiểm tra độ ẩm của gỗ. Nếu gỗ quá khô, tưới phun sương xung quanh thân gỗ để duy trì độ ẩm, sau đó đặt trở lại đống gỗ ban đầu.
Thời gian ươm giống tùy thuộc vào loại gỗ, có thể kéo dài từ 6 – 16 tháng. Trong quá trình ươm giống, cần phòng trừ chuột và côn trùng. Nếu phát hiện các khúc gỗ bị bệnh hoặc nấm mốc, phải nhanh chóng lấy ra khỏi đống ủ để không lây lan.
4.4 Chăm sóc
Khi nấm hương bắt đầu hình thành thể quả, từ bề mặt thân gỗ sẽ xuất hiện các chấm màu hồng nhạt, đó là mầm nấm. Sau vài ngày, mầm nấm sẽ lớn dần như hạt ngô, và từ từ hình thành cây nấm hoàn chỉnh.
Sau giai đoạn ươm giống, đứng các khúc gỗ theo kiểu giá súng, với khoảng cách 50 – 60cm giữa các hàng. Xếp gỗ trong một không gian thoáng mát, có mái che, độ ẩm cao và ánh sáng khuếch tán. Tưới ẩm nhẹ nhàng lên thân gỗ mỗi ngày khoảng 2 – 3 lần. Đồng thời, đảo đầu khúc gỗ mỗi 2 tháng để đảm bảo độ ẩm đều.
4.5 Thu hoạch
Sau quá trình chăm sóc và quan sát, khi nấm hương đạt kích thước và đồng nhất, bạn có thể thu hoạch. Với phương pháp trồng nấm hương bằng gỗ, thời gian thu hoạch khoảng 3 – 6 tháng/ năm. Lưu ý, khi nhiệt độ cao hơn 20 độ C, cần thu gọn gỗ và tiến hành ươm lại từ đầu cho đến khi đến mùa lạnh vào năm sau.
Khi thu hoạch nấm hương, dùng một tay đè lên điểm gần cuống, và tay còn lại xoay nhẹ cây nấm để hái không bị sót lại phần cuống. Sau đó, cắt bỏ phần gốc còn bám vào thân gỗ. Nấm hương sau khi thu hoạch có thể được sử dụng tươi hoặc được bảo quản tuỳ theo nhu cầu và mục đích của gia đình.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc cần thêm thông tin, hãy liên hệ Hotline 0902.652.099!
Bài viết được tham khảo từ Sfarm.vn
