Ráy gai (rau mốp, chóc gai, mướp gai…) không chỉ là một món ăn ngon mà còn có tác dụng chữa bệnh suy gan, vàng da do viêm gan, tê buốt chân tay, đau lưng mỏi gối. Đây là một vị thuốc quý trong Đông y, được sử dụng từ lâu để trị nhiều bệnh khác nhau.
Ráy gai – Vị thuốc quý trong Đông y
Ráy gai thuộc họ Ráy (Araceae) có vị cay, tính ấm, và được sử dụng rộng rãi trong Đông y. Cây ráy gai có tên khác như Chóc gai, hải vu, dã vu, sơn thục gai hay cây móp. Ráy gai được tìm thấy ở nhiều nước thuộc khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới như Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, Lào, Trung Quốc, Campuchia…
Đặc điểm và cách chế biến Ráy gai
Ráy gai là loại cây thân thảo, có gai ở phần thân, rễ và cuống. Lá cây ráy gai có hình mũi tên về sau xẻ lông chim và hoa cây không phân nhánh. Quả mọng của ráy gai có hình trứng vuông với gai ngắn ở đỉnh. Ráy gai thường được sử dụng toàn cây.
Khi thu hái, cây ráy gai được rửa sạch, phơi khô và ngâm với nước đường phèn và gừng để làm sạch và loại bỏ độc tố. Sau đó, cây được thái mỏng và sao vàng để sử dụng.
Công dụng và cách sử dụng Ráy gai
Ráy gai không chỉ là một món ăn hằng ngày mà còn được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh. Theo Đông y, Ráy gai có tác dụng chữa suy gan, vàng da do viêm gan, tê buốt chân tay, đau lưng mỏi gối. Ngoài ra, Ráy gai còn có thể giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu, tán ứ, trừ đờm và bình suyễn.
Đối với các bệnh như ho, đau họng, phù thũng, suy gan, viêm gan nhẹ, di chứng sau sốt rét, tê buốt bàn chân, lở ngứa ngoài da, mụn nở mắt, đau lưng mỏi gối, Ráy gai có thể được sử dụng theo liều dùng là 12 – 16g, dạng thuốc sắc.
Bài thuốc chữa bệnh từ Ráy gai
Ráy gai cũng được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh. Ví dụ như:
-
Chữa gan vàng da, suy gan: Chuẩn bị 12 – 16g ráy gai, sắc uống trước mỗi bữa ăn khoảng 1.5 giờ, dùng từ 2 – 3 lần/ ngày.
-
Chữa suy nhược cơ thể do sốt rét hoặc các di chứng sau đợt sốt rét: Chuẩn bị 12g ráy gai, đảng sâm, bạch truật, hoàng kỳ, cam thảo. Sắc uống mỗi ngày.
-
Trị tê thấp, bàn chân tê buốt: Chuẩn bị 12g ráy gai, cẩu tích, kê huyết đằng, tỳ giải, ngưu tất. Sắc uống một thang mỗi ngày, chia làm 3 lần, dùng trước khi ăn, liên tục trong 3 – 4 tuần lễ.
-
Trị đau gối, đau lưng, đau xương khớp: Chuẩn bị 20g ráy gai, ngưu tất, ngũ gia bì, cẩu tích, bạch thược, cốt toái bổ, đỗ trọng, trần bì. Ngâm với rượu làm thuốc.
-
Trị viêm tinh hoàn: Chuẩn bị 12g ráy gai, 10g lá trâu cổ (lá vẩy ốc) sao vàng, lệ chi hạch (hạt vải) thái mỏng, sao vàng. Sắc uống 1 thang mỗi ngày, chia làm 2 lần uống, dùng trước mỗi bữa ăn.
Lưu ý khi sử dụng Ráy gai
Trong quá trình sử dụng Ráy gai để trị bệnh, cần lưu ý một số điều sau đây:
- Ráy gai có hình dáng và màu sắc giống với thuốc thổ phục linh, nên cần phân biệt để tránh nhầm lẫn.
- Tránh nhầm lẫn Ráy gai với các loại cây thuộc họ ráy khác như ráy leo, cây ráy dại, cây củ chóc.
Đây là những thông tin cơ bản về Ráy gai. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để biết thêm thông tin chi tiết. Luôn lưu ý cách sử dụng đúng và không sử dụng quá liều để tránh tác dụng phụ. Muốn tìm hiểu thêm về Ráy gai và các vấn đề sức khỏe, hãy truy cập www.lrc-hueuni.edu.vn.
