Tông dù, tên khoa học Toona sinensis, là một loại cây gỗ cao từ 20-30m, có nguồn gốc từ phía Nam Trung Quốc và các tỉnh biên giới phía Bắc nước ta. Cây có đặc trưng hình thái đẹp, với thân thẳng, tán lá rộng ô và lá kép lông chim như một cánh tay mọc cách. Mùa hoa của Tông dù kéo dài từ tháng 5 đến tháng 7, và quả chín vào tháng 10 đến tháng 12.
Tông dù được trồng chủ yếu ở vùng núi cao từ 800-2000m so với mực nước biển, trên đất mỡ, sâu dày. Cây ưa ánh sáng, ưa sáng rụng lá và tốc độ sinh trưởng nhanh. Để trồng Tông dù, ta cần thu hái hạt giống từ cây mẹ trưởng thành ít nhất 8-10 tuổi. Hạt sau khi thu hoạch cần được phơi khô và ngâm trong nước ấm trước khi gieo vào bầu hoặc lên luống. Cây con Tông dù cần được chăm sóc trong 2-3 tháng đầu, với tưới nước đủ ẩm và vun xới đất quanh gốc.
Sau khi trồng, rừng Tông dù cần được chăm sóc và bảo vệ để đạt hiệu quả cao nhất. Chọn đất phù hợp để trồng là điểm quan trọng nhất, đất ít chua, sâu ẩm và thoát nước tốt là lý tưởng. Khi trồng, ta cần ưu tiên trồng xen cây lương thực trong 2-3 năm đầu để tận dụng đất và bảo vệ đất đai.
Gỗ của cây Tông dù có tính chất tốt, dễ chế biến và được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như xây dựng, đồ nội thất, nhạc cụ… Ngoài ra, lá và chồi non của Tông dù cũng có thể được sử dụng làm rau ăn.
Rừng Tông dù có thể khai thác từ năm thứ 6 trở đi, sau khi cây đạt tuổi trưởng thành. Để duy trì rừng bền vững, cần chặt bỏ những cây lấn át quanh cây trồng và tỉa bớt những cây kém mọc. Nếu không có việc nông lâm kết hợp, mật độ trồng Tông dù có thể là 1300 cây/ha hoặc 1600 cây/ha.
Tông dù là một loại cây gỗ phát triển tốt và mang lại lợi ích kinh tế và môi trường lớn. Trồng Tông dù không chỉ giúp tái tạo và bảo vệ rừng mà còn cung cấp nguồn gỗ quý giá cho ngành công nghiệp. Hãy tham gia trồng Tông dù và góp phần xanh hơn cho môi trường chúng ta!
Để biết thêm thông tin về việc trồng Tông dù và các dự án liên quan, hãy truy cập vào www.lrc-hueuni.edu.vn.
