Cây cam là một loại cây ăn trái thân thuộc truyền thống và được sử dụng rất phổ biến trong đời sống. Loại cây này có một mùi thơm đặc trưng do chứa nhiều tinh dầu và quả cam cũng rất giàu vitamin C, có khả năng giải khát và cung cấp lượng vitamin C cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, quả cam còn có một số tác dụng chữa bệnh rất hiệu quả.
Trên thực tế, Việt Nam có nhiều giống cam nổi tiếng như cam sành, cam vinh, cam cao phong… Tuy nhiên, tất cả các giống cam này có những đặc điểm sinh học và yêu cầu chăm sóc tương tự nhau. Bài viết này sẽ giới thiệu một cách tổng quan về các cây cam ở Việt Nam.
Đôi nét về cây cam cây ăn quả truyền thống của Việt Nam
Cây cam được trồng rải rác trên khắp đất nước Việt Nam. Có một số vùng đặc biệt nổi tiếng với việc canh tác cây cam như cam sành Hàm Yên, cam cao phong, cam Văn Giang, cam sành Vĩnh Long, cam Lai Vung… Mỗi giống cam có đặc trưng riêng về vùng khí hậu và chất lượng quả. Do đó, mỗi giống cam thường được liên kết với một địa danh cụ thể – nơi cây cam được trồng nhiều nhất hoặc cho ra quả ngon nhất.
Tên gọi và nguồn gốc của cây cam
Cây cam có tên tiếng Việt là cam chua, cam, toan đăng và thuộc họ cửu lý hương. Loại cây này đã tồn tại lâu đời trên thế giới và có phân bố rộng rãi. Tên khoa học của cây cam là Citrus sinensis (L.) Osbeck và họ của cây cam là Rutaceae (Cam). Cây cam xuất hiện từ rất lâu đời và được trồng ở nhiều vùng khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới như châu Á, châu Mỹ, châu Phi và châu Âu.
Một số giống cam nổi tiếng ở Việt Nam
Việt Nam được biết đến là một trong những nước trồng cây cam phổ biến nhất. Dưới đây là một số giống cam ngon được ưa chuộng:
- Cam sành Hà Giang: Có vỏ dày, xù xì màu xanh thẫm, chuyển sang màu vàng cam khi chín. Loại cam này được sử dụng để ép nước từ quả chưa chín và thưởng thức múi ngay khi quả chín.
- Cam Cao Phong: Nổi tiếng ở vùng Cao Phong, Hoà Bình. Quả cam Cao Phong có vỏ mỏng, ruột cam màu vàng, vị ngọt mát và rất được ưa chuộng.
- Cam Vinh: Thường được sử dụng để ép nước, ruột quả có vị chua nhẹ.
- Cam Xoàn: Là loại cam nổi tiếng của miền Tây với vị thơm ngon và ngọt. Điểm đặc biệt của giống này là có thể ăn múi mà không cần vắt nước.
- Cam Lai Vung, cam canh và nhiều giống cam khác.
Một số đặc điểm cơ bản của cây cam
Cây cam có tên khoa học là Citrus sinensis L. và thuộc họ Cam (Rutaceae). Đây là loài cây múi có thân gỗ và mọc thành bụi. Thân cây cam không có hoặc chỉ có rất ít gai. Khi còn non, thân có màu xanh sẫm và sau đó chuyển dần sang màu xám.
- Lá cây cam mọc so le, phiến lá dài từ 5-10 cm và chiều rộng từ 2,5-5 cm. Màu sắc lá thường là xanh sẫm.
- Hoa cam thường nở ở khu vực nách lá và có màu trắng đặc trưng. Hoa có thể mọc đơn lẻ hoặc thành từ 2-6 hoa trong mỗi chùm. Cây cam thường ra hoa vào tháng 1-2.
- Quả cam có dạng hình cầu và đường kính từ 5-8 cm. Khi chín, quả có màu vàng cam và vỏ chứa nhiều tinh dầu.
Ứng dụng của cây Cam trong đời sống
Hiện nay, việc trồng cam đã lan rộng ra nhiều quốc gia và được coi là một mặt hàng xuất khẩu. Cam có vị ngọt chua, tính mát và được sử dụng để làm nước giải khát. Ngoài ra, cam còn có tác dụng phòng chống ung thư, giảm cholesterol, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, chữa đàm, thanh nhiệt cơ thể và lợi tiểu. Vỏ cam cũng có tác dụng chữa các bệnh về tiêu hóa và hạ khí đầy. Hoa cam thường được dùng để làm tinh dầu và có tác dụng xoa dịu thần kinh.
- Lá cam có thể được sử dụng như một bài thuốc chữa sốt, nôn và khó tiêu.
- Hoa cam có thể dùng để trang trí, làm tinh dầu và hãm nước uống có tác dụng xoa dịu thần kinh.
- Vỏ quả cam chứa nhiều tinh dầu và có thể dùng để xua đuổi côn trùng, điều trị mụn trứng cá và hãm nước uống giúp kích thích ăn ngon miệng.
- Nước cam giải nhiệt, hạ sốt và cung cấp vitamin và chất khoáng tốt cho cơ thể.
Cách trồng và chăm sóc Cam
Cây cam là loại cây dễ trồng và dễ chăm sóc. Nếu bạn trồng cây cam làm cảnh quan hoặc ít cây để lấy trái trong vườn, việc chăm sóc cây rất đơn giản. Tuy nhiên, nếu bạn dự định trồng số lượng lớn, hãy xem xét cẩn thận các yếu tố đất đai, chăm bón và kiểm soát sâu bệnh hại.
- Thời vụ trồng cây cam: Cam thích hợp trồng ở khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới, với ngưỡng nhiệt độ từ 23-29°C. Thời vụ trồng cây cam thích hợp nhất là vào mùa xuân từ tháng 2-4 và mùa thu từ tháng 8-10.
- Đất đai trồng cây cam: Cây cam có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, có khả năng thoát nước tốt và có tầng canh tác từ 80-100cm. Đất phổ biến cho trồng cam là đất phù sa ven sông, đất bồi tụ, đất rừng mới khai phá và đất phù sa cổ.
- Mật độ trồng cây cam: Mật độ trồng cây cam phụ thuộc vào từng giống cam. Thông thường, có thể trồng với mật độ 4x5m hoặc mật độ cao hơn nếu cây được ghép trên cây chủ.
- Bón phân cho cây cam: Trước khi trồng, cần bón lót cho cây với phân chuồng, super lân và vôi. Sau đó, cần bón thúc và bón cơ bản cho cây trong các giai đoạn phát triển khác nhau.
- Tưới nước cho cây cam: Cần tưới ướt đáy cho cây sau khi trồng và cung cấp đầy đủ nước cho cây trong thời kỳ ra quả và trong thời gian khô hạn.
- Kiểm soát sâu bệnh hại: Cây cam có thể bị tấn công bởi bọ xít, nhện chích hút, rầy, rệp và nhiều bệnh loét sẹo khác. Cần sử dụng thuốc BVTV để phòng trừ sâu bệnh hại hoặc áp dụng các biện pháp canh tác và vệ sinh để giảm thiểu tác động của sâu bệnh hại.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về cây cam. Đừng ngại chia sẻ bài viết này với bạn bè và gia đình để họ cũng có thêm kiến thức về cây cam!
