Được biết đến với tác dụng thanh nhiệt, giải độc và bồi bổ cơ thể, cây sương sâm là một loại dược liệu tự nhiên với vị đắng và tính mát. Ngoài việc làm mát, cây sương sâm còn giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, ngăn ngừa bệnh táo bón và bảo vệ gan, dạ dày.
Cây Sương Sâm và công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe
- Tên khác: Lá mối, dây sâm lông, dây xanh leo, xanh tam, sương sâm trơn, sâm sâm,…
- Tên khoa học: Tiliacora triandra
- Họ: Menispermaceae
I. Mô tả về cây Sương Sâm
Phân loại
Cây Sương Sâm có hai loại: Sương Sâm Lông và Sương Sâm Lá Láng (trơn).
Đặc điểm thực vật
Cây sương sâm là loại dây leo, có chiều dài lên đến 5m. Lá cây có phủ lông mềm, hình tim và kích thước khoảng 9cm x 4cm. Hoa của cây mọc thành chùm, có màu vàng và có 6 – 8 nhị. Quả mọc thành từng chùm, hình trái xoan, cứng và dài khoảng 10 – 12mm. Khi chín, quả có màu trắng sữa.
Phân bố
Cây Sương Sâm phân bố nhiều ở khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là ở Thái Lan, Campuchia, Việt Nam và Lào.
Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản
- Bộ phận dùng: Toàn thân, bao gồm thân, lá và rễ.
- Thu hái: Quanh năm.
- Chế biến: Sau khi thu hoạch về, sương sâm được rửa sạch và phơi khô.
- Bảo quản: Nơi khô ráo, tránh ẩm ướt.
Thành phần hóa học
Cây Sương Sâm, đặc biệt là Sương Sâm Lông, chứa nhiều hoạt chất alcaloid như hayatidin, cissamparein, hayatin,… Ngoài ra, vỏ rễ cây còn chứa nhiều pereirin, menismin, cissamin,…
Giống như Sương Sâm Lông, cây Sương Sâm Trơn cũng mang lại nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe.
II. Vị thuốc
Tính vị
Cây Sương Sâm có tính mát và vị đắng.
Tác dụng dược lý
Theo Y học cổ truyền, cây Sương Sâm có tác dụng nhuận tràng, thanh nhiệt, táo bón, tiêu độc, kiết lỵ và nóng nhiệt. Cây còn được sử dụng để chữa các bệnh lý liên quan đến gan, huyết áp cao do tăng cholesterol hoặc bệnh dạ dày,…
Theo Y học hiện đại, Sương Sâm không chỉ thanh nhiệt và làm mát cơ thể mà còn giúp tăng cường sức đề kháng cho bà bầu và giúp giảm cân. Ngoài ra, vị thuốc tự nhiên này còn giúp ngăn ngừa táo bón ở phụ nữ mang thai.
III. Bài thuốc chữa bệnh từ cây Sương Sâm theo kinh nghiệm dân gian
Chữa sốt lỵ và tiểu tiện khó khăn
- Sử dụng 50 gram lá sương sâm, rửa sạch và vò nát hoặc giã nhỏ. Sau đó thêm một ít nước đun sôi để nguội rồi vắt lấy nước. Chờ cho đến khi dung dịch nước sương sâm đông lại, uống. Có thể thêm đường vào uống để dễ uống. Mỗi ngày uống khoảng 40 – 100 gram lá tươi.
Điều trị chứng đau bụng và chậm tiêu
- Dùng rễ sương sâm lông xay thành bột, kết hợp với bột gừng và bột hạt tiêu theo tỷ lệ 4:6:5. Trộn tất cả các vị thuốc lại với nhau, sau đó thêm mật ong vào, nhào nhuyễn và hoàn viên. Mỗi ngày uống khoảng 0,2 – 0,3 gram. Uống liên tục cho đến khi triệu chứng bệnh thuyên giảm thì ngưng.
Chữa tiểu đường, táo bón, miệng khô khát
- Dùng 30 – 60 gram lá sương sâm phối hợp với 30 gram rau đắng (biển súc) và 45 gram rung rúc. Đun sôi và uống.
Chữa cảm mạo do nắng, đau cơ xương khớp hoặc huyết áp cao
- Sử dụng 30 – 60 gram lá sương sâm, rửa sạch và vò lấy nước làm sương sâm và ăn. Có thể sắc thuốc uống.
Cây Sương Sâm có thể chữa trị nhiều bệnh lý khác nhau, tuy nhiên, khi sử dụng, không nên lạm dụng. Bởi vị thuốc tự nhiên này có hơi độc và dùng quá nhiều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Để an toàn, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Để biết thêm thông tin chi tiết về chăm sóc sức khỏe, hãy truy cập www.lrc-hueuni.edu.vn. Hãy đặt sức khỏe lên hàng đầu và tận hưởng cuộc sống khỏe mạnh!
