Hãy cùng tìm hiểu về lúa mì, một cây lương thực quan trọng, để có thể giao dịch và đầu tư hiệu quả hơn.
Lúa mì là gì?
Lúa mì, hay còn được gọi là lúa miến, tiểu mạch, là cây lương thực thuộc nhóm cỏ, đã được gieo trồng rộng khắp thế giới. Đây là một loại thực phẩm quan trọng cho con người, chỉ sau bắp và lúa gạo. Hạt lúa mì được sử dụng để làm bột mì trong sản xuất các loại bánh mì, mì sợi, bánh, kẹo và cũng có thể được lên men để sản xuất bia, rượu và nhiên liệu sinh học.
Nguồn gốc
Lúa mì có nguồn gốc từ Tây Nam Á, khu vực được biết đến với tên gọi Lưỡi liềm Màu mỡ (khu vực Trung Đông ngày nay). Quan hệ di truyền giữa các loại lúa mì einkorn và lúa mì emmer cho thấy khu vực này có thể là nơi thuần dưỡng lúa mì, gần Diyarbakır ở Thổ Nhĩ Kỳ. Qua các quá trình trồng trọt, thu hoạch và gieo hạt, lúa mì đã được thuần dưỡng thông qua chọn lọc và đột biến gen để có hạt lớn và bông con nằm lại trên thân cây khi thu hoạch. Tuy nhiên, do mất cơ chế tự nhiên phát tán hạt, lúa mì đã cạn kiệt khả năng tự nhân giống hoang dã.
Sự trồng trọt được lan truyền
Sự trồng trọt lúa mì đã lan rộng ra ngoài khu vực Lưỡi liềm Màu mỡ từ thời đại đồ đá mới. Lúa mì đã xuất hiện ở Ethiopia, Ấn Độ, Ireland và Tây Ban Nha khoảng năm 3000 TCN. Sau đó, nó lan rộng sang Trung Quốc vào khoảng năm 1000 TCN. Sự trồng trọt nông nghiệp với sự hỗ trợ của con ngựa, trâu, bò cày bừa đã gia tăng sản lượng lúa mì. Sử dụng các máy gieo hạt thay thế cho việc gieo hạt bằng cách rải hạt đã trở nên phổ biến từ thế kỷ 18.
Sản lượng lúa mì tiếp tục tăng lên nhờ các vùng đất mới được khai thác và cải tiến kỹ thuật canh tác. Sự sử dụng phân bón, máy gặt, máy đập lúa, máy cày đất, máy xới đất, máy trồng cây và công tác thủy lợi và phòng trừ sâu bệnh dịch hại đã làm tăng năng suất. Đồng thời, việc tạo ra các giống mới tốt hơn như Cách mạng xanh và Lúa mì Norin 10 cũng góp phần cải thiện sản lượng lúa mì.
Hiện nay, diện tích trồng lúa mì đang giảm do nhu cầu tiêu thụ lúa mì không tăng theo tốc độ tăng dân số. Năm 2007, sản lượng lúa mì giảm đáng kể và năm 2006 là năm lượng tiêu thụ lúa mì trên toàn thế giới vượt quá sản lượng. Tình trạng này dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng do nhu cầu tiêu dùng lúa mì đang tăng nhanh hơn sản xuất.
Các loại lúa mì là gì?
Lúa mì được chia thành năm loại chính:
-
Lúa mì mùa đông cứng: Đại diện cho loại lúa mì lớn nhất và được trồng ở các bang như Colorado, Kansas, Nebraska, Oklahoma, Texas. Loại lúa mì này có hàm lượng protein cao chủ yếu được sử dụng trong sản xuất bánh mì và bột làm bánh chất lượng. Sản phẩm này phân phối trên Ủy ban Thương mại Thành phố Kansas.
-
Lúa mì mùa đông đỏ mềm: Loại lúa mì này có hàm lượng protein thấp hơn và được trồng ở các bang miền Trung và miền Nam nước Mỹ. Chủ yếu được sử dụng trong sản xuất bánh quy và bánh ngọt. Sản phẩm này phân phối tại Chicago Board Of Trade (CBOT).
-
Lúa mì trắng: Tương tự như lúa mì mùa đông đỏ mềm về hàm lượng protein và cách sử dụng. Được trồng ở Tây Bắc và xuất khẩu chủ yếu ra ngoài Bờ biển Thái Bình Dương.
-
Lúa mì mùa xuân cứng: Loại lúa mì này có hàm lượng protein cao nhất và được sử dụng để làm các loại bánh mì chất lượng. Sản xuất tại các bang bắc trung bộ như Minnesota, North Dakota, South Dakota. Sản phẩm này có thể được phân phối trên Minneapolis Grain Exchange.
-
Lúa mì durum: Loại lúa mì tứ bội duy nhất được trồng đại trà ngày nay. Sử dụng để sản xuất bột semonina và các sản phẩm mì ống (pasta). Thường được trồng cùng với lúa mì mùa xuân cứng.
Lúa mì mùa đông được trồng vào mùa thu và thu hoạch vào mùa hè, trong khi lúa mì mùa xuân được trồng vào mùa xuân và thu hoạch vào cuối mùa hè. Lớn phần ngũ cốc trong nước được xuất khẩu hoặc xay thành bột. Những phần còn lại được sử dụng làm thức ăn và hạt giống. Các quốc gia xuất khẩu chủ yếu là Liên bang Nga, Trung Quốc, Nhật Bản, Đông Âu, Brazil, Ai Cập, Iran và Hàn Quốc. Các quốc gia xuất khẩu khác bao gồm Argentina, Canada, Australia và các thành viên trong Liên minh Châu Âu.
Công dụng của lúa mì là gì?
Phần lớn lúa mì được sử dụng để sản xuất bột. Các nhà máy chế biến lúa mì để tạo ra các loại bột khác nhau, phù hợp cho các mục đích khác nhau. Lúa mì mùa đông cứng và lúa mì mùa xuân cứng tạo ra bột thích hợp cho sản xuất bánh mì chất lượng cao do hàm lượng protein cao. Lúa mì mùa đông đỏ mềm được sử dụng để sản xuất bột dùng cho bánh quy. Lúa mì cứng được sử dụng để sản xuất bột semolina, một thành phần của sản phẩm mì ống. Tỷ lệ chiết xuất từ lúa mì là khoảng 72%, và 28% còn lại được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi.
Sau khi được chế biến thành bột, lúa mì được bán cho thợ làm bánh và nhà bán lẻ hoặc bán sỉ cho các công ty lớn. Các công ty này thường sử dụng thị trường kỳ hạn lúa mì để bảo vệ hàng tồn kho và cam kết mua bán.
Mặc dù không có thị trường tương lai cho bột mì, song có một thị trường cơ sở cho các loại bột mì khác nhau. Giá bột mì bị ảnh hưởng bởi giá lúa mì và giá thức ăn chăn nuôi. Nếu thị trường thức ăn chăn nuôi phát triển mạnh, giá bột mì có thể giảm một chút.
Cung và cầu trên toàn cầu của lúa mì là gì?
Sản lượng lúa mì bị ảnh hưởng bởi thời tiết, như mưa, hạn hán, nắng hay lạnh tại những thời điểm quan trọng trong vụ gieo trồng. Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo trong niên vụ 2019/20, sản lượng lúa mì toàn cầu sẽ đạt 765,41 triệu tấn, tăng 34,06 triệu tấn so với niên vụ trước đó. Tuy nhiên, do thời tiết bất lợi ảnh hưởng tới năng suất cây trồng tại Nga, Mỹ và các quốc gia trong khối EU, số liệu này giảm 0,14 triệu tấn so với dự báo tháng trước.
Nhu cầu tiêu thụ lúa mì toàn cầu dự kiến đạt 753,76 triệu tấn, với dư thừa khoảng 11,65 triệu tấn. Có một số thị trường có lượng lúa mì thiếu hụt lớn như Bắc Phi với 27,88 triệu tấn, Đông Nam Á với 25,82 triệu tấn và Trung Đông với 16,36 triệu tấn. Trong khi đó, có những quốc gia có dư thừa lúa mì như Nga với 35 triệu tấn, EU-27 với 26 triệu tấn và Canada với 23 triệu tấn.
Phần mềm giao dịch lúa mì
Lúa mì là một sản phẩm thường được giao dịch trên sàn CBOT với mã hợp đồng ZWA. Nó thuộc nhóm hàng hóa nông sản có khối lượng giao dịch lớn nhất trên thế giới. Giá lúa mì hiện đang giao dịch ở mức trên 500$, và tiếp tục trong xu hướng tăng.
Khi giao dịch hợp đồng tương lai lúa mì, cần chú ý đến những yếu tố có thể ảnh hưởng mạnh đến giá như: tỷ giá đô la Mỹ, cung cầu trên thị trường, thời tiết và chính sách từ chính phủ. Tất cả những yếu tố này có thể tác động đến giá lúa mì.
Trên đây là những kiến thức cơ bản về lúa mì để trả lời câu hỏi: Lúa mì là gì? Nếu bạn có thắc mắc và muốn tìm hiểu sâu hơn về lúa mì và giao dịch lúa mì, hãy liên hệ với chúng tôi tại www.lrc-hueuni.edu.vn để được tư vấn chi tiết.
