Mai vàng, hoàng mai, huỳnh mai hay lão mai là tên gọi của loài hoa Ochna integerrima, một loài hoa được trưng bày phổ biến ở miền Nam Việt Nam vào dịp Tết Nguyên Đán.
Phân bố
Tại Việt Nam, loài mai vàng phổ biến nhất tại những khu rừng thuộc dãy Trường Sơn và các tỉnh miền Trung. Ngoài ra, loài hoa này cũng được tìm thấy tại các vùng núi ở đồng bằng sông Cửu Long và cao nguyên.
Đặc điểm
Loài mai vàng mọc hoang dã trong rừng với từ 5 đến 9 cánh hoa, đôi khi có đến 12-18 cánh, được gọi là “mai núi”. Tại Tây Nguyên, mai núi phân bố khá phổ biến. Ngoài ra, còn có loài mai rừng với thân màu nâu, lá to xanh bóng, có răng cưa ở viền lá, hoa vàng, mọc thành chùm theo dạng chủy được gọi là “mai chủy”. Còn loài mai vàng khác mọc ở triền cát, ở khu rừng ven biển được gọi là “mai động”. Loài mai này có thân suông, tròn, hoa trổ chi chít trên cành. Nếu chúng có hoa với năm cánh nhỏ thì gọi là “mai sẻ”.
Thông thường, mai vàng có mùi hương rất khó nhận ra. Tuy nhiên, ở Việt Nam lại có loài mai vàng năm cánh hương thơm đậm hơn hẳn những loài mai khác nên được gọi là “mai hương” hoặc “mai thơm”. Riêng loài mai có cánh hoa lớn hơn kích cỡ bình thường được gọi là “mai châu” và loài mai vàng có nụ hoa nhỏ, cánh dài và nhọn được gọi là “mai cánh nhọn”.
Nuôi trồng
Mai là loại cây khó trồng và cũng khó chăm sóc. Để trồng mai, người ta thường chọn những hạt mai chín mẩy, ngâm nước rồi đem gieo vào đất ẩm. Cây mai thích đất ẩm và ánh sáng, nhưng không chịu được úng. Vì vậy, cây mai cần được trồng ở nơi cao ráo và được tưới nước thường xuyên. Nếu trồng cây mai trong chậu, cần chú ý bón phân và thay đất hàng năm.
Để có một chậu hoa mai đẹp, ta nên chăm sóc cây bằng cách cắt nhánh, uốn cành và tạo thế để tạo hình dạng độc đáo cho cây. Để mai ra hoa đúng ngày mùng 1 Tết, người trồng mai cần chú ý trút lá và canh thời tiết. Nếu thời tiết nắng ấm, trút lá trước Tết khoảng hai mươi lăm ngày. Nếu thời tiết rét đậm, phải trút lá sớm.
Mai vàng – Niềm tự hào của miền Nam
Ở miền Trung, người ta thường trưng mai Huế và mai Bình Định vào dịp Tết. Mai Huế được ưu ái hơn vì gốc đẹp hơn và chưng được nhiều năm hơn. Mai Huế có lá dày hơn, màu thẫm hơn và thuần một màu. Trong khi đó, mai Bình Định có lá mỏng hơn, thon kim hơn và có thể có màu nâu sẫm. Tuy nhiên, mai Bình Định thông dụng hơn vì giá cả vừa phải.
Dòng mai Huế với sắc vàng rực rỡ và lá xanh đẹp chỉ sinh trưởng trên đất Cố Đô và cũng là đặc sản của vùng sông Hương. Loài hoa mai này chỉ có năm cánh và không có lá màu đỏ như hồng diệp mai hay nhiều cánh như hoa mai ở miền Nam.
Mai vàng cũng đã trở thành một biểu tượng đặc trưng của miền Nam Việt Nam. Năm mới nếu nhà nào có cành mai vàng tức là dấu hiệu của điềm lành, của một năm thịnh vượng và an khang.
Mai vàng là một loài hoa đẹp và đặc trưng của miền Nam Việt Nam. Hãy tìm hiểu thêm về loài hoa này tại www.lrc-hueuni.edu.vn
