Sông Hương – biểu tượng văn hóa của Huế, đã từng là nguồn cảm hứng cho không ít những ngòi bút nổi tiếng trong lịch sử văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm nổi bật về sông Hương là “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường. Bài viết này sẽ đưa bạn vào hành trình khám phá tác phẩm này, để cùng nhau tìm hiểu về tác giả, về sự đặc biệt của sông Hương và về giá trị nghệ thuật của bài kí này.
Tác Giả – Tác Phẩm: Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông – Ngữ Văn Lớp 11 Chân Trời Sáng Tạo
I. Tác Giả Văn Bản “Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông”
Trước khi bước vào khám phá tác phẩm, hãy cùng tìm hiểu về tác giả của bài kí này. Hoàng Phủ Ngọc Tường, một nhà văn có hiểu biết sâu rộng trên nhiều lĩnh vực, đã viết nhiều tác phẩm bút ký đặc sắc. Ông sinh và lớn lên tại Quảng Trị, nhưng có một tình yêu sâu đậm và gắn bó mật thiết với thành phố Huế. Phong cách viết của ông kết hợp tinh tế giữa sự trí tuệ và trữ tình, sắc bén và đa chiều, tổng hợp từ kiến thức phong phú về triết học, văn hoá, lịch sử và địa lý. Điều này thể hiện qua lối viết hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa của ông.
II. Tìm Hiểu Tác Phẩm “Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông”
Bài kí “Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông” thuộc thể loại bút kí và được viết tại Huế vào tháng 1 năm 1981, được in trong một tập bút kí cùng tên. Với phương thức biểu đạt là biểu cảm, tác phẩm này đưa chúng ta vào một hành trình khám phá sự đặc biệt của sông Hương.
1. Sông Hương Vùng Thượng Nguồn – Quan Hệ Sâu Sắc Với Dãy Trường Sơn
Sông Hương, từng được gọi là “A Pàng”, mang trong mình hình ảnh của cuộc sống con người. Sông Hương chảy qua những ghềnh thác hoang dại và tràn ngập trong những cánh đồng hoa đỗ quyên rực rỡ. Nó có tính cách như một cô gái ngang bướng, mạnh mẽ nhưng không kém phần mềm mại và thơ mộng. Sông Hương không chỉ mang vẻ đẹp tự nhiên, mà còn gắn bó sâu sắc với dãy Trường Sơn. Đó là tình yêu mãnh liệt và sự gắn kết của nó với quê hương xứ Huế.
2. Sông Hương Trong Mối Quan Hệ Với Kinh Thành Huế: “Người Tình Mong Đợi”
Cái nhìn về sông Hương không thể thiếu sự gắn kết với kinh thành Huế. Sông Hương chảy về đồng bằng và ngoại vi thành phố như một người con gái đẹp nằm ngủ mơ màng được người tình mong đợi đến đánh thức. Sông Hương uốn mình theo những đường cong mềm mại, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu. Nơi gặp gỡ giữa sông Hương và thành phố là những cảnh quan tuyệt đẹp như cánh đồng Châu Hoá, đường cong của sông trong lòng thành phố, và trăm nghìn ánh hoa đăng rực rỡ. Sông Hương mang trong mình vẻ đẹp dịu dàng, kiêu hãnh và lộng lẫy, khiến ai nhìn vào cảm nhận được tình yêu và tự hào về Huế.
3. Sông Hương Trong Mối Quan Hệ Với Lịch Sử Dân Tộc, Với Cuộc Đời Và Thi Ca
Sông Hương không chỉ đơn thuần là một dòng sông, mà còn mang trong mình lịch sử và cuộc sống của dân tộc. Nó đã ghi dấu những thế kỷ vĩ đại từ thời nhà Hùng đến Cách mạng tháng Tám. Sông Hương cũng là nguồn cảm hứng cho những nhà thơ như Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan và Tố Hữu. Nó mang vẻ đẹp hùng tráng, như kiến dựng trời xanh và điểm hẹn của triết lí và cảm xúc.
Giá Trị Nghệ Thuật Của Tác Phẩm
Ngoài việc tạo ra một câu chuyện cuốn hút, bài kí “Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông” còn mang trong mình những giá trị nghệ thuật đặc biệt.
Tác giả đã sử dụng ngôn từ gợi cảm, liên tưởng độc đáo để tạo nên sức cuốn hút và hấp dẫn về một con sông mang linh hồn và sự sống. Hình ảnh về sông Hương, kết hợp với tri thức địa lý và văn hoá, tạo nên một bức tranh tươi đẹp và sống động.
Bút pháp tả và kể của tác giả kết hợp một cách tinh tế và tài hoa để tạo ra sự phối cảnh kỳ thú mà hài hoà giữa sông Hương và thiên nhiên xứ Huế. Nhờ đó, người đọc có thể cảm nhận được toàn bộ vẻ đẹp và ý nghĩa của sông Hương.
Học Tốt Bài “Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông”
Bài kí “Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông” mang đến những bài học quý giá để bạn hiểu sâu hơn về tác phẩm này. Hãy tìm hiểu về bố cục và tóm tắt của bài để nắm bắt được những thông điệp chính của tác giả.
Nếu bạn quan tâm đến các tác phẩm khác của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và các tác phẩm trong sách ngữ văn lớp 11 Chân Trời Sáng Tạo, bạn có thể tham khảo thêm tại www.lrc-hueuni.edu.vn.
Hãy cùng nhau lắng nghe tiếng hát của sông Hương và khám phá vẻ đẹp tâm hồn của đất nước!
